Jak się zostaje nałogowym Nikonowcem

Otóż znany nestor fotograficzny, autor książki "Tradycyjny i cyfrowy Nikon system", pierwszej w Polsce książki - monografii fotograficznego producenta - Marcin Górko napisał na Fotodinozę wpis gościnny. I to wpis osobisty. Szanowny Pan Marcin jest najprawdopodobniej największym w Polsce znawcą nikonowego sprzętu, a przy tym obywatelem opanowanym manią kolekcjonerską. To cenne. Zgubne, ale chwalebne.
Wywiad z Marcinem, na temat jego książki i pracy dziennikarskiej w latach dziewięćdziesiątych w "Foto-Kurierze" przeprowadziłem jakiś czas temu na Fotodinozie - LINK.  Teraz oddaję pole relacji autora:

Jak się zostaje nałogowym nikonowcem, czyli uzależnienie od nikotyny to nic, w porównaniu z uzależnieniem od Nikona.
.

 Będzie to historia wesoła i smutna. Wesoła, bo nikt nie zginął a i rodzina powiększała się sukcesywnie; smutna, bo pokazuje samotną walkę naszego bohatera z przeciwnościami losu, pokazuje jego dążenie do celu, które – aż konsekwentne – nie było wcale proste ani łatwe. 

To był deszczowy dzień na początku marca. Pisząc dokładnie, był to 8 marca, jeszcze dość głęboko w poprzednim tysiącleciu. Tego dnia w jedynym słusznym komisie fotograficznym w Łodzi byłem umówiony na odbiór Nikona FM-2n. Wówczas definitywnie zakończyłem epokę systemu Praktica PB i – jak to się teraz mówi i pisze – „przesiadłem się” na Nikona. Gdy lekko drżącymi rękoma pakowałem korpus „eFem-dwójki” do torby, sprzedający życzył mi abym poniżej Ilforda nie schodził oraz abym jak najszybciej kupił sobie „stopiątkę dwa i pół”. Hm, łatwo powiedzieć: „kup sobie 105/2,5!”. To z pewnością było szczere życzenie i poparte dobrą znajomością tego obiektywu, ale w roku 1993, gdy nie istniały fora internetowe, google, ebay i inne współczesne temu podobne dobrodziejstwa, nie tak łatwo było dowiedzieć się czegoś o tym obiektywie. Ponieważ możliwości finansowe nie były szczególnie sprzyjające, nie zastosowałem się do dobrej rady „wujka Darka”, przynajmniej nie od razu… Kilka miesięcy później, już latem, wraz z moim FM-2n, Nikkorem 50/1,4 i Sigmą 24/2,8 którą Jego Ekscelencja Fabrykant raczył już opisać, pojechałem na praktyki studenckie do Szwajcarii. I postanowiłem sobie, że tam zastawię sidła na owego Nikkora 105/2,5. 
Jak myślałem tak zrobiłem – regularnie patrolowałem komisy foto w Zurychu i pewnego dnia w jednym z nich zobaczyłem stojące obok siebie dwa niepozorne Nikkory: 105/2,5 i 135/3,5. Czas więc na bliższe poznanie ich - po kilkunastu minutach „degustacji” postanowiłem kupić…tego niewłaściwego, czyli 135/3,5. O tym wyborze zdecydowała wcześniejsza sympatia do ogniskowej 135mm (jeszcze z czasów Zenita i Prakticy), nieco dłuższa ogniskowa no i co tu ukrywać: niższa cena…. Ową stotrzydziestkąpiątką zrobiłem sporo dobrych – tak mi się przynajmniej kiedyś wydawało - zdjęć i nie było powodu, by na nią narzekać. Mityczna stopiątka dwa i pół pozostała gdzieś tam w głowie, cichutko szepcząc do ucha: „i tak mnie kiedyś kupisz”, a ja zakupowi stawiałem zacięty opór i byłem szczęśliwy z  triem stałek 24+50+135, do których dołączył też zoom 28-85, żeby było śmieszniej w wersji AF….. Ale ten cudowny stan równowagi nie trwał niestety długo: trafiła się okazja kupić Nikkora 200/4 i okazało się, że 135/3,5 jest trochę za długi i trochę za ciemny. Nie musiałem długo myśleć czym go zastąpić… Postanowiłem pojawić się na giełdzie fotograficznej w „Stodole” i zamienić siekierkę na kijek. Ku mojej radości okazało się, że na jednym ze stołów leniwie wyleguje się obiekt moich westchnień, jeszcze bardziej ucieszyłem się, że sprzedający był skłonny w rozliczeniu przyjąć mojego 135/3,5. Trochę mniej mi się podobało, że to ja musiałem dopłacić, no bo gdzie tu logika: płacić więcej za mniejszą ogniskową? Sprzedający – stary wyjadacz –  uświadomił mnie, że właśnie zamieniam zwykły amatorski ciemny teleobiektyw na legendarną portretówkę Nikona.
.

Tak więc targu dobiliśmy a ja miałem świadomość, że zastosowałem się do sugestii otrzymanej w dniu zakupu FM-2n. Z moim 105/2,5 – którego nota bene mam do dzisiaj – polubiliśmy się bardzo: ja o niego dbałem i czytałem mu bajki przed snem, a on pokazywał mi, że równie dobrze sprawuje się w fotografii ogólnej, portrecie, że z pierścieniami pośrednimi daje świetne rezultaty w makrofotografii a i nocne niebo na odpowiednim montażu też da się nim z dobrymi rezultatami zrobić. I sądziłem, że osiągnąłem optyczne ZEN, ale niestety nie było mi dane zaznać spokoju. 


Mój dobry kolega Marek T., wielki miłośnik fotografii przyrodniczej, w tym samym mniej więcej czasie kupił Micro-Nikkora 105/4 i poprosił mnie, bym go nieco przesmarował, bo ciężko chodzi.
. 


Nie pamiętam już na ile skutecznie udało mi się wymienić smar w tym obiektywie, ale pamiętam, że urzekł mnie jakością obrazu i komfortem płynnego ogniskowania do skali 1:2. (Ponieważ Marek T. umie czytać, to jest spora szansa, że czyta ten tekst; więc Cię pozdrawiam, Kolego!) Cóż było robić – poszukałem tego Micro-Nikkora 105/4 dla siebie, a gdy już kupiłem taką samą wersję jak miał Marek, okazało się, że po faceliftingu obiektyw otrzymał mniejszy, lżejszy tubus i jeszcze śrubeczkę pozwalającą zablokować pierścień ostrości w wybranym położeniu. Stare przysłowie pszczół mówi: „co dwie stopiątki micro to nie jedna” i znalazłem również tę późniejszą wersję.
.
.

I tu pojawia się wątek tragiczno-chirurgiczny, ocierający się o handel organami. Ile razy na ebayu pojawiał się UV-Nikkor 105/4,5 (jeden z nielicznych obiektywów Nikona montowanych na indywidualne zamówienie, najrzadszy z nikonowskich obiektywów makro), zawsze ze smutkiem stwierdzałem, że mieć go nie będę - nie ma takiej opcji, by na wycięcie nerki udało się namówić żonę, syna, bliższą rodzinę i sąsiadów.... Pozostawało mi otrzeć ślinę z ust i cieszyć się, że właśnie wypite piwko - za zdrowie Nikona - przefiltrują moje własne nerki....
 W tym momencie cześć osób mogłaby stwierdzić, że posiadanie trzech manualnych obiektywów o ogniskowej 105 mm, to przegięcie klasyfikujące do leczenia psychiatrycznego, ale u mnie to była dopiero cisza prze do burzą. Bo w tym czasie kupiłem swojego pierwszego Nikona dalmierzowego (zupełnie przez przypadek: idę sobie wśród stołów w „Stodole”, patrzę – leży Zorka, tylko jakaś inna, bo z napisem Nikon. I wszystko działa….No to kupiłem….) i po rozpoznaniu literatury okazało się, że w gronie optyki dalmierzowej prym wśród obiektywów kultowych wiedzie……tak, zgadliście: Nikkor-P 105/2,5.
.

 I to jest właśnie TEN pierwszy wczesny, doskonały Nikkor 105mm, do którego wszystkie późniejsze stopiątki mówią „tato”, „dziadku” lub „szefie”. Nawet nie próbowałem się opierać – szukałem, szukałem i na giełdzie w Niemczech znalazłem. Na tej samej giełdzie dowiedziałem się, że Nikkor 105/2,5 nie jedno ma imię, bo od roku 1959 (debiut Nikona F – przypis autora) do lat 90-tych powstało duuuużo wersji. Co było dalej? Jakby walka na jednym froncie nie wystarczała, postanowiłem działać na dwóch frontach: z jednej strony zbierać różne różniaste stopiątki, z drugiej zaś zebrać wszelkie możliwe wersje modelu 105/2,5. Czy Wy też przechodziliście przez fascynację obiektywami superjasnymi? U mnie przebieg „choroby” był dość klasyczny i na szczęście obyło się bez powikłań: wśród Nikkorów uchodzących za szczególnie jasne, wyszperałem dla siebie Nikkora 105/1,8, no bo ile można się męczyć z dużą głębią ostrości modelu f/2,5.
.


 Wydawało się że od strony użytkowej mam komplet: dwa ciemne makroobiektywy, lustrzankowy i dalmierzowy klasyk oraz superjasny 105/1,8. Komplet, tak? Nie! Po jakimś czasie okazało się, że wprawdzie można żyć bez obiektywu Bellows-Nikkor 105/4, ale po co się tak męczyć? Ten arcy-rzadki i nieznany w Polsce obiektyw to niezwykle ciekawa konstrukcja, nie posiadająca własnego mechanizmu ustawiania ostrości, za to wyposażony w przysłonę zbudowaną z miliona chyba segmentów przysłony z podziałem pierścienia przysłon co 1/3 działki. Obiektyw ten – mając dokładnie taką samą optykę jak moje dwa poprzednie makroobiektywy – mógł być używany tylko z mieszkiem makro; najlepiej z mieszkiem PB-4, oferującym pokłon i przesuw.
.

No to cyk! – kupiony: liczba stopiątek osiągnęła liczbę sześciu i pewnie na tym by się skończyło, gdyby nie pomysł, by makrofotografię robić czym jaśniejszym, bo nie po to w ofercie jest Micro-Nikkor 105/2,8, aby męczyć się jakimiś starymi skamieniałościami ze światłem f/4. Do rodziny dołączył więc makroobiektyw ze światłem f/2,8, który podczas wakacji na Mazurach równie dobrze radził sobie z ważkami jak i galaktyką M31 w gwiazdozbiorze Andromedy. To naprawdę bardzo wszechstronny obiektyw – czasami sam się sobie dziwię, że kupiłem go tak późno….
. 


Ponieważ terapii odwykowej nie podjęto, choroba przybierała coraz poważniejsze stadia – któregoś dnia uznałem, że mając Nikona F4, wyposażonego w namiastkę autofokusa, może warto poszukać jakiejś fajnej stopiątki, która sama będzie potrafiła ustawić ostrość? No a jeśli ma być fajna, to wybór jest prosty: AF-Nikkor 105/2 DC czyli tajemniczy Defocus Control. Obiektyw bardzo mi się spodobał: świetnie wykonany mimo że AF, jasny, z Nikonem F4 lub ze zmotoryzowanym F3 świetnie wyważony, z gwintem filtrów 62, który dzielił z Nikkorami 20/2,8, 35-70/3,5, 35-200/3,5-4,5 i 105/1,8. No i sama zabawa funkcją Defocus Control – na tyle unikalną, że żaden inny producent nigdy nic takiego nie zaoferował, bo konstrukcje Soft Focus to nie ta liga.
.
.

Pierwsze zdjęcie na f/2,8 i Defocus Control na "0", drugie też na f/2,8 i Defocus na "R-5,6" - silne defokusowanie tła z miękkością głównej płaszczyzny ostości.

. 

To też czas, kiedy człowiek uświadomił sobie, że obiektyw jest albo ostry, albo jasny – stary dobry Nikkor 105/2,5 na pełnej dziurze okazywał się być nieco ostrzejszy niż lekko przymknięte konstrukcje f/1,8 i f/2,0. Zaś wszystkie cztery makroobiektywy słusznie określane były jakże pospolitym mianem żylety. Ostatnią stopiątką, która dołączyła do rodziny był najmniejszy i najlżejszy Nikkor o tej ogniskowej – enigmatyczny Nikkor-Q 105/4, który tak naprawdę był tylko zaadoptowany do systemu F, nie posiadał automatycznej przysłony i produkowany był tylko przez bardzo krótki czas. Zaprawdę powiadam Wam – to śliczny i zgrabniutki obiektyw, zupełnie nie znany w świadku użytkowników systemu F
.
.


.


Konsekwentne zbieranie różnych wersji modelu 105/2,5 zakończyło się praaaawie sukcesem: brakuje mi tylko pierwszej, najrzadszej  wersji z bagnetem F, czyli tak zwanej  „tick mark”: na pierścieniach przysłon i ostrości tych obiektywów znajdowały się maleńkie kreseczki. Mojego serca nigdy nie podbił AF-Micro Nikkor 105/2,8 w żadnej z wersji, mojego portfela nie podbił też najnowszy, superjasny 105/1,4. 

Czy warto było aż tak głęboko brnąć w nikonowskie stopiątki? Zarówno z użytkowego jak i kolekcjonerskiego punktu widzenia – tak; na 105 %

Marcin Górko.