Łabędź ledwo piuknął. Canon 300x

A wiedzą Państwo o jakim aparacie z autofokusem systemu EOS jest najmniej tekstów i testów w internecie? Intuicja podpowiadałaby że o jakimś rarytasie niedościgłym, profesjonalnym wypasie nie dla zwykłych śmiertelników, jakiejś niszowej odmianie? Zapewne myślicie, że o jakimś trzydziestoletnim mamucie, dinozaurze sprzed czasów internetu, z samych początków ery automatycznego ustawiania ostrości? Lata osiemdziesiąte?

Otóż nie.

Najmniej w Internecie jest o najmłodszym analogowym Canonie. Ostatnim z produkowanych. Półka amatorska. Rok 2004, ledwo kilkanaście lat temu. Model 300x.

Świąteczną wysłał kartkę
Do samego prezydenta
Lecz nikt o nim już nie mówi
Nikt o nim nie pamięta (cytat)

Mnie też to trochę zdziwiło. W końcu to absolutnie ostatni Canon EOS na film. Ostatni mohikanin. Przedostatni mohikanin często zabija ostatniego mohikanina, żeby nim zostać (St. J. Lec)

No i ciekawe czy jakieś analogowe aparaty znanych systemów autofokus są jeszcze dzisiaj produkowane? Szukam i szukam, ale nie mogę się dokopać do żadnych oficjalnych danych. Jak zwykle- wejście na rynek jest ogłaszane wśród fajerwerków, a zakończenie produkcji odbywa się po cichu. Wygląda na to że nadal można kupić sobie nowego Nikona F6- co prawda w USA i co prawda chyba nie wyprodukowanego w 2016, tylko z zapasów magazynowych. Już ze trzy razy czytałem o jego śmierci i definitywnym zakończeniu produkcji. No i cena nie jest zbyt przystępna- 2300$. Niemniej jest to aparat, który ma, jak myślę, pewne szanse się sprzedawać dalej- jako ostatni profesjonalny aparat autofokus na film. Niektórzy pasjonaci zapewne byliby nim nadal zainteresowani. Nikon F6 miał szczęście być ostatnią maszyną z najwyższej półki, wszyscy konkurenci z tej półki ukazali się trochę wcześniej, zatem i wcześniej wyginęli.

http://www.nikonusa.com/en/nikon-products/film-cameras/index.page

Drugi nadal dostępny lustrzany analogowiec Nikona- FM10 się nie liczy. I to podwójnie. Po pierwsze jest manualny, a po drugie jest tak naprawdę Cosiną z napisem Nikon.

Canona i Pentaxa analogowego nie znalazłem żadnego. Minolta już nie istnieje a Sony, które przejęło schedę nie bawi się w fotografię na film.

Manualne lustrzanki na film, z systemowymi obiektywami są oczywiście nadal produkowane, zwłaszcza przez Cosinę- Voigtlandera (Besa).

Tymczasem porzućmy teraźniejszość, wsiądźmy do srebrnego De Loreana i zatrzaśnijmy skrzydlate drzwi. Niedaleka przeszłość. Rok 2004. Czerwone cyferki mrugają na indykatorach.

Właściwie to trochę dziwię się, że Canon 300x w ogóle powstał. Produkcja nie trwała nawet roku. Jak wiemy z historii różnych korporacji- nagłe zwroty akcji kasujące niespodziewanie różne produkty, które być może miałyby szansę na dalsze istnienie zdarzają się dość często w przyrodzie. Na rynek japoński wychodził pod nazwą EOS Kiss 7, a na rynek USA jako EOS Rebel T2. Ten Canon to zawsze tak wymyślał.

300x był aparatem bardzo teoretycznym. teoretycznie był następcą 300v i nawet był do niego dosyć podobny. Teoretycznie był też aparatem dla amatora. Różnica między teorią a praktyką jest taka, że w teorii nie ma różnicy między teorią a praktyką a w praktyce jest (cytat). W praktyce Canon postawił niektóre rzeczy na głowie. Był to aparat typu "rzutem na taśmę" albo "jak to nie chwyci, to już chyba nic innego". No i okazało się że jednak nie chwyciło. Canon 300x okazał się ostatnim aparatem EOS na film. Cyfra zabiła analoga.

Video killed the radio stars.

Canon troszkę nie miał też wyjścia, bo inni jego konkurenci (zwłaszcza Pentax modelem *ist) także przyjęli tę filozofię. Jedziemy po całości.

EOS 300x z 2004 roku w praktyce powstawał w czasach całkiem już współczesnych lustrzanek cyfrowych. Trudno w to uwierzyć, ale powstał aż rok później niż słynny 300D (wrzesień 2003), najtańsza cyfrowa lustrzanka na rynku i pierwsza przeznaczona dla amatora. Przy tym pierwsza, która zrobiła szał, run i była masowa.

Aparat na film wypuszczony w tak przełomowym momencie nie mógł mieć lekko. Mimo tego inżynierowie Canona walczyli do końca, a księgowi w tym czasie zostali zamknięci w wc z urwaną klamką, żeby nie przeszkadzali.

Nasz 300x, teoretyczny następca 300v (raptem po dwóch latach produkcji) miał z nim wspólny głównie ogólny kształt. W środku był znacząco inny. Gdy spojrzymy na dane techniczne dostrzeżemy to od razu- w środku aparatu dla amatorów został zamknięty duch narzędzia dla półprofesjonalistów. Osiągi 300x wykroczyły poza wszystkie wcześniejsze aparaty dla amatorów, jakie Canon do tej pory oferował. W ilości funkcji czysto fotograficznych (nie związanych z obsługą matrycy) 300x był lepszy niż cyfrowy 300D.

Parametry migawki przewyższyły poprzednika dwukrotnie- zastosowano taką o najkrótszym czasie 1/4000. Zmieniono tryb przesuwu filmu- 300x wyrabiał 3 klatki na sekundę przy zablokowanej ostrości i 2,8 klatki gdy aparat był w trybie ostrzenia ciągłego. To było o połowę lepiej niż u poprzednika i o 1/3 lepiej niż w cyfrowym 300D. Zwłaszcza, że cyfrowy kończył serię na 4-ch zdjęciach, kiedy dostawał cyfrowej zadyszki, a w 300x można było w tym tempie machnąć 36 klatek z rolki. To były czasy!

Canon chwalił się najnowszym systemem pomiaru błysku E-TTL II, znanym wcześniej tylko z cyfrowego profesjonalnego cyborga- EOS'a 1D MkII. Mierzył on światło bardziej precyzyjnie niż poprzednik, mocno krytykowany przez uzytkowników E-TTL.

Pamiętam że czytałem ongiś na jakimś forum (bodajże na nieistniejącym portalu foto.recenzja.pl) zjadliwie ironiczny komentarz na temat wcześniejszego systemu błysku, w którym komentujący opisywał że prosi wszystkich znajomych o stawienie się na imprezę sylwestrową w ubraniach w kolorze tzw neutralnej 18%-towej szarości (na ten odcień kalibruje się pomiar światła aparatów), ponieważ osobom ubranym na inne kolory, już nie mówiąc o czerni i bieli, nie może zapewnić obsługi fotograficznej- kontrasty mylą pomiar E-TTL Canona. Kto przyjdzie ubrany inaczej- sam jest sobie winien.

System E-TTL II jednak nie był tym, co najlepsze oferował Canon 300x. Najlepsza była wolność. Po raz pierwszy w amatorskim Canonie można było sobie sterować prawie wszystkim jak się chciało. A głównie- autofokusem.

W poprzednich amatorskich modelach tryb ostrzenia był powiązany z konkretnym trybem robienia zdjęć- żeby wymusić ostrzenie ciągłe należało użyć trybu sportowego (przy okazji chcąc- nie chcąc używać krótkich czasów, bo tak w tym trybie decydował aparat), żeby uzyskać wyłącznie pojedyncze wyostrzenie trzeba było strzelać w trybie "krajobraz" (tutaj Canon ordynował tylko wysokie przesłony), lub "portret" (w komplecie z ustawioną automatycznie przesłoną niską). Gdy nie używało się trybów tematycznych aparat sam decydował, czy ma włączyć śledzenie ostrością, czy nie.

To było corpus delicti poprzednich modeli amatorskich, a w 300x corpus został niespodziewanie rozpuszczony w dole z wapnem i nie był już delicti.

Podobnie było z innym automatycznym wynalazkiem Canona- błyskaniem lampą w celu wspomagania autofokusa w ciemnych warunkach. Może i pomagała ona autofokusowi, ale na pewno nie pomagała tym, w których stronę akurat błyskała. W EOSie 300x dało się ją nareszcie wyłączyć, używając funkcji indywidualnych.

Tak jest. Bo 300x był pierwszym amatorskim Canonem, który takie funkcje miał na pokładzie. Skromne, ale miał.

Poszerzono także o jeden stopień "drabinkę prześwietleń i niedoświetleń"- teraz można było przyciemnić lub rozjaśnić zdjęcie o 3 EV, ze skokiem co 1/2 EV, podobnie poszerzyły się możliwości bracketingu. Był to wynik o 1 EV lepszy niż w cyfrowym 300D.
Bogate wyposażenie, dużo funkcji z aparatu o półkę wyższego (za które jeszcze rok wcześniej trzeba było zapłacić wydając dwukrotność ceny 300x), fajny designersko kształt i ciekawie rozwiązane sterowanie.

Po pierwsze- dżojstik, czyli multikontroler- jeden z nielicznych użytych w aparatach analogowych- użyto go tu dość asekuracyjnie; służy wyłącznie do wyboru punktu autofokusa. Widać, że jest to po prostu funkcja dołożona do poprzednio występującego systemu Canona 300v, opartego na dużym ekranie z tyłu i kombinacji przycisków. No ale w żadnym innym aparacie Canona na film nie było takiego wygodnego urządzenia.

Po drugie- filozofia sterowania. Amatorskie Canony były już od kilku generacji budowane w ten sposób, żeby wszystkie funkcje obsługiwać tylko prawą ręką. (Ciekawe co na to osoby leworęczne?). Do dzisiaj cyfrowe canony dzierżą po części tę tradycję. W 300x zostało to doprowadzone do maksimum o tyle, że ilość funkcji godną śmigłowca Apache, a przynajmniej godną Canona 50, duża jak na aparat analogowy, została zgromadzona w całości po prawej stronie aparatu.

EOS 300x nie miał przecież dzisiejszego ekranowego menu, w którym można ukryć wszystko w zakładkach.

Na szczęście jest wielki ciekłokrystaliczny ekran tylny, tyle że uproszczony. Dzięki temu już poprzednik- Canon 300v wyglądał jak aparat cyfrowy. Można było się nabrać.

(Szedł facet koło koparki i dał się nabrać- sucharek).

Canon EOS 300x był produkowany tak strasznie krótko, że jest aparatem mało komu znanym w swojej sprzedażowej grupie docelowej. Spotyka się często pytania w internecie- czym różnił się on od poprzednika, bardzo popularnego EOSa 300v. Niemniej ci wtajemniczeni, którzy wiedzą o jego zaletach powodują, że gdy pojawia się na aukcjach to osiąga stosunkowo wysokie ceny- całkiem zgodne z jego rzeczywistą wartością jako narzędzia fotograficznego- ceny zbliżone do EOS'a 50e. Jedną z jego podstawowych zalet jest to, że 300x jest po prostu najnowszy i świeży, na ogół mało używany.

Funkcjonalność 300x jest może nieco mniej wygodna niż modeli "dwucyfrowych"- jak wspomnieliśmy- wszystkie funkcje ukryte pod jedną łapką nie dorównają obustronnym pokrętłom i dźwigniom wyższych Canonów, a przede wszystkim ich tylnym pokrętłom- więcej funkcji da się użyć szybko i intuicyjnie.

Wiele osób być może myśli o tym, że aparat ten jako ostatnie filmowe dziecko Canona może być jakąś ewentualną lokatą kapitału. Słabe są chyba na to nadzieje. Z dwóch przyczyn- aparat produkowany tak krótko, chociaż z kilku wymienionych powodów ciekawy nie zdążył zaskarbić sobie jakiegokolwiek sentymentu użytkowników. Po świecie chodzi mnóstwo osób, które z wielką nostalgią i uczuciem wspominają Canona EOS 5 (Przynajmniej dwóch z nich czyta Fotodinozę- pozdrawiamy!). Dla wielu aparat ten jest kultowy, przenajkultowniejszy, wiele cennych zdjęć strzelono za jego pomocą, na przykład zamieszczane u nas zdjęcia Dingo. Natomiast 300x jest w świecie fotografii kompletnym anonimem, aparatem jakim wiele.

Właściwie ciężko dopatrzeć się prawdziwego motywu stworzenia Canona EOS 300x. W części był kolejnym elementem wyścigu pomiędzy producentami- konkurował z Minoltą Dynax 60 (debiut w 2004), Nikonem 75 (z 2003) i Pentaxem *ist (2003). Zwłaszcza ten ostatni musiał być inspiracją dla inżynierów Canona, ponieważ podobnie jak w 300x zrzucał wysokie technologie z półki półprofesjonalnej na amatorską.

Gdyby EOS 300x zrobił większą karierę z pewnością zagroziłby mocno sprzedaży wyższych modeli- skoro widać tylko niewielkie różnice- to po co przepłacać?

Ciekawy jestem, czy projektanci tego modelu wiedzieli, że będzie to ostatni analogowy Canon? Być może tak, i wtedy jawi się on jako łabędzi śpiew na wysokich tonach, ostatni występ, opus ultimum, w który włożono wiele serca i technologii.

Jedyny problem, że ten wysoki dźwięk nie brzmiał zbyt długo.

Cyfra opanowała świat. Ale nie całkiem, nie całkiem, czego Fotodinoza dowodem.

Fabrykant

Dyrektor kreatywny walnięty o sprzęty.

CZYM SIĘ RÓŻNI CANON 300X OD 300V:

Podstawowe różnice techniczne           300x           300v

Ręczna zmiana trybu wyostrzenia         Tak            Nie

Można wyłączyć błyskanie podświetlenia
autofokusa                              Tak            Nie

Tryb błysku na drugą lamelkę migawki    Tak        Nie (tylko                                                     z lampy zewn.)

Kursor do sterowania punktami AF        Tak            Nie

Funkcje indywidualne                    Tak- 6         Nie

Max synchronizacja z lampą              1/125          1/90

Tryby synchronizacji z lampą         auto/ 1/125       auto

Tryb błysku                            E-TTLII         E-TTL

Liczba przewodnia lampy                  13             12

Minimalny czas migawki                  1/4000        1/2000

Opóźnienie samowyzwalacza           2 lub 10 sek      10 sek.

Szybkość przesuwu filmu AF One Shot     3kl/sek       2,5kl/sek

Szybkość przesuwu filmu AF AI Servo    2,5 kl/sek    1,5 kl./sek

Kompensacja ekspozycji i bracketing    +/- 3 EV       +/- 2 EV

P.S.

Wydałem właśnie moją debiutancką książkę.

 

Niespokojne miasto, szalone namiętności i okrutna zbrodnia. Wyjątkowy kryminał z czasów wielkich fabryk 

i mrocznych famuł.

Reżyser Władysław Pasikowski o "Tramwaju Tanfaniego":

"Wciągające. Rewolucja upadła, ale rewolucjoniści zostali... W Łodzi w zamachach giną zamożni fabrykanci. Kto stoi za tymi zbrodniami? Frapująca intryga i pełnokrwiści bohaterowie, ale prawdziwą bohaterką jest Łódź pod koniec 1905 roku. Jedno z najbarwniejszych i najbardziej oryginalnych miast tamtych czasów. To nie kino, to autentyczny fotoplastikon z epoki... Ja nie mogłem oderwać oczu od okularu. Polecam!"

"Tramwaj Tanfaniego" jest do kupienia w dobrych łódzkich księgarniach, oraz wysyłkowo tutaj: LINK

Źródła:

Fajne porównanie pierwszego i ostatniego Canona EOS na film:

http://mailch.blogspot.com/2011/04/users-review-first-and-last-cameras-in.html

Porównanie z konkurentami:

http://mailch.blogspot.com/2011/05/users-review-last-generation-of-35mm.html

Zawsze dobra technoklopedia Canon EOS:
http://technoclopedia-canon-eos.com/
 

http://www.canon.com/c-museum/en/product/film248.html

http://sumonova.com/canon-eos-rebel-t2-35mm-slr-camera-review/

http://superblinky.com/canon-eos-rebel-t2-with-28-90mm-lens-film-camera-review/

http://photonotes.org/cgi-bin/camera-lookup.pl?camera1=eos300x&camera2=eos300v&camera3=eos300&camera4=eos30v&camera5=eos3

http://www.fotografovani.cz/novinky/trendy1/okenko-do-historie-3-pentax-152218cz