Zew. Horace Bristol- Torpedomen, 1945

Gdzie to się mieszczą te wszystkie zdjęcia? Niektóre w zakamarkach pamięci, oczywiście. Niektóre wypływają na wierzch niewiadomym sposobem. Atakują podstępnie myśli. Nie wiadomo skąd się biorą. Nie mogę się uwolnić od jednego obrazu, który wzywa. Jednego zdjęcia, które nie pamiętam kto zrobił. Sięgam po album, sprawdzam.

Horace Bristol 1908- 1997. Fotograf "Life'u".

Nie mogę uświadomić sobie co mnie do niego magnetycznie przyciągnęło. Jest dobre, choć może nie na skalę epoki.

Jest technicznie doskonałe, wspaniale ostre do najmniejszego detalu- być może zrobione jakimś wielkoformatowcem. Po przyjrzeniu się zdjęciu zaglądam do biogramu Bristola- ha! nie ma nic dziwnego w tej doskonałej, superostrej formie- pan Bristol okazuje się być członkiem słynnej grupy f/64, stworzonej przez słynnego Ansela Adamsa. Wspomniałem o f/64 przy okazji selfies znanych fotografów- ideą Adamsa było tworzenie zdjęć ostrych do najmniejszego detalu, od pierwszego planu po horyzont, a nazwa grupy pochodziła od maksymalnej przesłony, często przez nich używanej.

Jednak wróćmy do zdjęcia- ono tu najważniejsze, bo przecież nie Adams rzucił mi się na pamięć, tylko ten właśnie kadr. Co jest w nim?

STRUKTURA

To co zwraca moją uwagę to bardzo silna struktura tego kadru. Struktura, która nie tylko organizuje tło fizyczne dla tego zdjęcia, ale także przez swoją niecodzienność tworzy klimat- esencję nastroju. Widział kto kiedy regał z torpedami?

Całość jest wprost idealnie naświetlona. Idealnie, po prostu- jakbyśmy sami patrzyli na scenę przez czarno-białe okulary. Gdy wytężyć wzrok- w półmroku dostrzegamy wszystkie małe detaliki i szczegóły propelerów, cyferek, nitów. Jest to plastyczne i niemal trójwymiarowe. W czym pomaga światło

ŚWIATŁO

Światło, które, jak wiadomo jest najbardziej istotne. "Amator martwi się o sprzęt, zaawansowany martwi się o właściwy moment, a profesjonalista martwi się o światło", czy jak to tam szło. Światło jest zmiękczone, kierunkowe, domyślamy się wszyscy otwartych drzwi hangaru. Nie wiadomo jak dużo czasu spędził pan Horacy Bristol na odpowiednim ustawieniu naświetlenia, być może nawet ustawieniu całej sceny- jak wiemy wojsko nie lubi improwizacji fotografów, jeśli obiektyw jest w nie wycelowany. Nie wiemy zatem ile czasu ustawiał- wiemy jedno- fuszerki nie zrobił. Zdjęcie może być idealnym przykładem realizacji idei pana Adamsa, który wymyślił system strefowy, stosowany do dziś w ciemniach całego świata, żeby uzyskać idealnie widoczne detale w ciemnych i jasnych partiach zdjęcia. Tutaj detale miękko ujawniają się w jasności i ciemności.

Światło w tym pomaga. Bliżej wrót kładzie cień na półkach regału, a po lewej stronie kadru czarownie rozświetla śmigiełka torped aż po sam sufit.

Światło, niczym szkicowane miękkim ołówkiem rozpływa się od dołu do góry, od centralnego punktu na dole zdjęcia, aż po krańce sufitu.

SYMETRIA ŚWIATŁA

Kompozycja tego zdjęcia jest idealnie symetryczna. Tyle tylko, że nie jest to symetria geometryczna, tylko symetria światłocienia. Marynarze z torpedą stoją oczywiście w układzie 2-1-2, ale dość swobodnie- nie jak na capstrzyku, czym wydają się symetrię zakłócać. Zdjęcie ciąży naturalnie ku prawej stronie, tam gdzie światło z otwartych wrót i tam gdzie trójka wesoło rozmawia, stojąc przodem do fotografa. Jednak gdy przymrużyć oczy, nie zwracając uwagi na treść- światłocień dopełnia się do symetrii- dzięki jasnej koszuli człowieka, stojącego tyłem do nas. Coś pięknego.

Zdjęcie Bristola, jest wypieszczone na maksa, co rzadko zdarza się gazetowym zdjęciom, co rzadko zdarza się zdjęciom wojennym.

Treść zdjęcia, pokazująca zaplecze działań wojennych, żołnierzy w prywatnych rozmowach, w nieformalnych pozach, tworzy automatyczny anturaż, klimat i przywołuje historię. Umiejscawia to zdjęcie w czasie i przestrzeni. Pacyfik, Okinawa,  Iwo Jima- Bristol był tam wszędzie. Specjalizował się wręcz w tego typu portretowych, intymnych ujęciach.

Sam fotograf przykładał do zdjęć z wojny dużą wagę, jako do patriotycznego długu, który spłacał walczącym. Dzięki wcześniejszej współpracy z Anselem Adamsem mógł wspiąć się na wyżyny sztuki, choć sam uważał się za rzemieślnika.

Była jeszcze jedna ważna osoba, z którą współpracował wcześniej Horace Bristol- John Steinbeck. W 1937 Bristol namówił Steinbecka, aby wspólnie wyruszyli w Amerykę, rejestrując w reportażu kryzys i dramatyczne migrację rolników za pracą. Steinbeck rozstał się z Bristolem po dwóch miesiącach, wracając aby napisać "Grona gniewu".

Nigdy przez Steinbecka niewspominany jako inspirator, Horace Bristol jest tym, komu należałaby się cząstka nagrody Nobla i nagrody Pulitzera jakie otrzymał pisarz za "Grona Gniewu"...

Bristol jednak realizował się doskonale w innej niż literatura dziedzinie- fotograficznych opowieściach dla "Life'u", reportażach z USA i z II Wojny Światowej, portretach żołnierzy- pilotów i marynarzy, a potem zdjęciach z krańców świata południowo wschodniej Azji, do których dotarła US Army. Przeniósł się tam, razem z rodziną, choć nie skończyło się to szczęśliwie.

Po samobójczej śmierci żony w 1956, załamany wycofał się całkowicie z zawodu, spalił wiele negatywów i przez trzydzieści lat trwał w zapomnieniu, mieszkając w Japonii. Dopiero w 1985 roku jego 15 letni syn, mając w szkole za lekturę "Grona gniewu" zdołał przełamać Bristola do przejrzenia swojego archiwum i powrotu w chwale na fotograficzny Olimp.

Chwała zatem synom! Chwała fotografowi! Chwała nawet lekturom szkolnym.

Chwała marynarzom, żołnierzom II Wojny Światowej.

Chwała też wszystkim nieznanym, którzy dopełniają kompozycję stojąc tyłem do obiektywu.

Fabrykant

z www.fabrykaslubow.pl

http://www.horacebristol.com/